czyj bądź
  • małżonek i małżonka
    2.11.2012
    2.11.2012
    Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie: o czyjej żonie mówimy małżonka, o czyim mężu mówimy małżonek?
    Pozdrawiam
    B. Grzelak
  • przymiotniki od nazwisk
    25.09.2002
    25.09.2002
    Przymiotniki utworzone od nazwisk pisane są w literaturze albo dużą, albo małą literą, jak np.: Mickiewiczowski i mickiewiczowski, Marksowski i marksowski. W języku niem. i ang. określenia takie pisane są dużą literą. Duża litera może być uzasadniona w języku polskim potrzebą zaznaczenia, iż określenie to związane jest z nazwiskiem. Czy w tekście naukowym dopuszczalne jest jednak stosowanie pisowni małą literą?
  • pytać mamę czy pytać mamy?
    13.06.2008
    13.06.2008
    Które zdanie jest prawidłowe: „Spytaj mamę, Renatę” czy „Spytaj mamy, Renaty”? Czy przecinek jest niezbędny w obu zdaniach?
  • Schmitt
    27.09.2011
    27.09.2011
    Zwracam się z uprzejmą prośbą o pomoc w ustaleniu poprawności używania przymiotnika pochodzącego od nazwiska wybitnego niemieckiego prawnika Carla Schmitta. Czy poprawna forma brzmi schmittowski, czy może schmittiański? Ponadto proszę o odpowiedź, czy poprawne jest stosowanie wyrażenia o Schmicie, czy też o Schmittcie. Z uwagi na przygotowywanie pracy naukowej i liczne rozbieżności w monografiach będę niezwykle wdzięczna za wyjaśnienie.
  • boski czy Boski?
    16.02.2005
    16.02.2005
    Czy przymiotnik boski w każdym wypadku należy pisać małą literą (tylko ta wersja jest w słownikach ortograficznych)? Czy np. w zdaniu: „Bycie zrodzonym z ojca i matki odsyła do Boskiego stworzenia. W naszym narodzeniu biorą udział trzy postacie: ojciec, matka, Bóg” nie powinno się jednak użyć dużej litery, skoro chodzi o konkretnego Boga, a nie jakichś bogów?
  • chować i potknąć się
    27.09.2001
    27.09.2001
    Mam dwa pytania:
    Pierwsze dotyczy beznadziejnego, wydawałoby się, sporu, w którym pozostaję od pewnego czasu. Chodzi mianowicie o czasownik chować, a konkretnie jego formę dokonaną schować. Dla mnie naturalna odmiana tego czasownika to: ja schowam, ty schowasz, oni schowają…, co za tym idzie, prosząc kogoś o schowanie czegoś, pytam „Schowasz to?”. Tymczasem mój mąż, pochodzący z innego miasta, uparcie prosi mnie „Schowiesz?”. Mnie ta forma po prostu w głowie się nie mieści!!! Co gorsza, mam powody przypuszczać, iż mój mąż w stronach, z których pochodzi, nie jest jedyną osobą używającą tej formy. Tymczasem ja w Małopolsce z takim sformułowaniem nigdy się nie spotkałam. Czy to jakaś gwara, czy błąd? A jeśli tak, to czyj?…
    Drugie pytanie dotyczy również czasownika dokonanego – chodzi mianowicie o potknąć się: czy forma potkłam się jest dopuszczalna, czy też jedynym dopuszczalnym sformułowaniem jest tu potknęłam się?
    Bardzo dziękuje za rozwianie watpliwości.
    Z wyrazami szacunku,
    Maga
  • „Do wiadomości” i „Otrzymują”
    7.06.2002
    7.06.2002
    Dzień dobry,
    Proszę o wskazanie jedynie poprawnego sformułowania lub zasugerowanie lepszej wersji spośród dwóch stosowanych w pismach urzędowych zapowiedzi listy adresatów: „Do wiadomości”, „Otrzymują”. Czy można tu mówić o jakichś różnicach znaczeniowych?
    Pytanie dodatkowe: jeżeli „Do wiadomości” jest w ogóle dopuszczalne (lub nie jest odradzane), czy następujący po nim adresaci MUSZĄ być w dopełniaczu, czy MOGĄ pozostać w mianowniku?
    Moja komórka organizacyjna stosuje wyrażenie „Do wiadomości”, ale mamy coraz poważniejsze wątpliwości, widząc „Otrzymują” w korespondencji wpływającej.
  • nazwy mieszkańców
    13.06.2002
    13.06.2002
    Mieszkaniec współczesnego Gdańska to gdańszczanin, Wolnego Miasta Gdańska – Gdańszczanin. A kilku mieszkańców Gdańska – zarówno przedwojennego, jak i powojennego to Gdańszczanie czy gdańszczanie?
    Dlaczego mieszkańców miast piszemy małą literą, skoro mieszkańców regionów, państw, kontynentów piszemy wielką? Rodzi to wiele nieporozumień i co gorsza błędów ortograficznych. Czyż nie są to nazwy własne? Po co ludziom utrudniać życie?!
  • Pisownia przymiotników dzierżawczych i jakościowych

    25.06.2022
    25.06.2022

    Dzień dobry. Często mam problem z określeniem, kiedy przymiotnik dzierżawczy piszemy z wielkiej, a kiedy z małej litery, np. dialektyka Heglowska czy heglowska, metafizyka Leibnitzjańska czy leibnitzjańska? Bardzo proszę o odpowiedź i krótkie uzasadnienie. Pozdrawiam, Hanka.

  • pół + świat
    27.05.2012
    27.05.2012
    Szanowni Państwo!
    Jak zapisać cząstkę pół w poniższym tekście: łącznie czy rozdzielnie?
    Szkoła to nauka!
    Powie mama, tato.
    Lecz dla nas to więcej –
    jest naszym (pół)światem.

    (W znaczeniu, że warta jest tyle, co pół świata.)
    Bardzo dziękuję za wspaniałą pracę, jaką Państwo tutaj wykonują.
    Anna P.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego